Mevsimler insanların yaşamında oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Mevsim geçişleri, çevresel faktörlerdeki değişikliklerin yanı sıra, insanların psikolojik ve fizyolojik sağlıklarını da etkileyen bir durumdur. Kişinin sosyal hayatı, yemek yeme düzeni, iştah ve uyku süresi, enerji alım ve harcaması, mental durumu ve fiziksel aktivitesi gibi birçok değişken üzerinde etkilidir.
Kış aylarında günlerin kısalması ve havanın soğuması, bazı insanlarda halsizlik, kendini iyi hissetmeme, sinirlilik, iştahta değişimler, karbonhidrat ağırlıklı besinlere yönelme ile kendini gösteren Mevsimsel Duygu Durum Bozukluğuna (MDDB) neden olabilmektedir. Mevsimsel değişimler bireylerin besin tercihlerini ve besine ulaşabilme durumlarını etkileyebilmektedir. Tarım sektöründe, mevsimlere göre ürün ekimi ve hasat zamanları belirlenmektedir. Tarım ürünlerinin mevsimsel olarak değişmesiyle birlikte, insanların besin tüketim alışkanlıklarıetkilenmektedir. Yaz aylarında sebze ve meyve çeşitliliği artarken, kış aylarında bu çeşitlilik azalabilmektedir.
İlkbahar ve yaz ayları, daha uzun günler, daha sıcak hava ve daha fazla güneş ışığı ile birlikte gelmektedir. Bu faktörler, bireylerin genellikle daha enerjik, daha sosyal ve daha pozitif hissetmelerine neden olmaktadır. Ruhsal durum, tüketilecek olan besinin türünü ve miktarını etkilemektedir. Ortalama günlük enerji alımının, ilkbahar mevsimine oranla sonbahar mevsiminde daha yüksek olduğu bilinmektedir.
Kış aylarında fiziksel aktivitenin azalması ve yüksek kalorili besinlere yönelimin olması, vücut ağırlığında artışa sebep olmaktadır. Mevsim geçişleri ile birlikte metabolizma hızı değişimi ve bağışıklık sisteminin zayıflaması meydana gelmektedir. Artmakta olan enfeksiyon hastalıklarından korunabilmek ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için A, C, E vitaminleri, Selenyum, Çinko, Magnezyum gibi mineraller ve Omega 3 ile Omega 9 yağ asitlerinden zengin besinlerin tüketilmesi önerilmektedir. Günde ortalama 5 porsiyon mevsimine uygun, taze meyve ve sebze tüketimi ile vitamin ve minerallerin alımı; balık, balık yağı, keten tohumu, ceviz ile Omega 3, zeytinyağı, fındık, badem ve avokado ile de Omega 9 alımı sağlanabilmektedir.
Metabolizmanın hızlanması ve vücuttaki toksinlerin atımı için su tüketiminin arttırılması ile beraber antioksidan içeriği yüksek olan yeşilçay tüketimi önerilmektedir.
Diyetisyen Yaren Aslan
Comments